- شرکت فایماکو

پایه رولیک

رولیک ها یکی از اساسی ترین اجزاء یک سیستم نوار نقاله می باشد ، از نظر اندازه و قطرشان باهم متفاوت هستند که اندازه آنها به نوع دستگاه نوار نقاله بستگی دارد . رولیک ها در اصل بستری هستند که تسمه نوار نقاله جهت انتقال مواد روی آنها قرار می گیرد .بصورت مختصر می توان گفت برای اینکه نوار نقاله بتواند بکار خود ادامه دهد به رولیک وابسته است و بدون وجود آن کارآیی ندارد از طرفی برای اینکه رولیک ها بتوانند به وظیفه خود عمل کنند باید روی استراکچر سیستم نوار نقاله نصب شوند .

لذا در سیستم نوار نقاله ها برای نگهداشتن رولیک ها در موقعیت خودشان از پایه رولیک استفاده می شود. پایه رولیک بعنوان بستری برای تسمه انتقال مواد عمل کرده و با توجه به کاربرد آن و شرایط موادی که حمل میشود ، تحت زوایای 20 ، 35 و 45 درجه ساخته میشود. در این مقاله می خواهیم مطالبی بصورت مختصر در این زمینه بیان کنیم

پایه رولیک ها،یکی از اجزای نوار نقاله هستند که رولیک‌ها روی آن قرار می‌گیرند بنابراین پایه رولیک ها در انتقال مواد یا کالا نقش اساسی دارند. فاکتور های موثر در طراحی و ساخت پایه رولیک عبارتند از :
1- حجم بار و وزنی که باید منتقل شود.
2- سرعت انتقال مواد یا کالا
3- شکل و اندازه سطح نوار نقاله که پایه رولیک روی آن نصب می شود
4- محل نصب پایه رولیک روی سیستم انتقال مواد

دسته بندیی پایه رولیک:

پایه رولیک‌ها دارای انواع مختلفی هستند که با توجه به نوع نوار نقاله، مناسب‌ترین نوع آن‌ها مورد استفاده قرار می‌گیرد. به طور کلی از پرکاربردترین پایه رولیک‌های نوار نقاله می‌توان به پایه رولیک خود تنظیم، پایه رولیک معلق، پایه رولیک رزوه خور، پایه رولیک چاکدار، پایه رولیک کنار جوشی، پایه رولیک هشتی منظم، پایه رولیک هشتی نامنظم، پایه رولیک هشتی سوراخ‌ دار، پایه رولیک وسط سوراخ دار اشاره کرد که در ادامه به توضیح برخی از آن‌ها می‌پردازیم.

پایه رولیک خود تنظیم:

این نوع پایه رولیک به عنوان تکیه گاه و تنظیم کننده ی حرکت عرضی تسمه نوار نقاله در جایی که به هر دلیلی تسمه حرکت عرضی دارد به کار برده میشود. این نوع پایه رولیک حرکت عرضی نوار را متوقف کرده و نوار را در مرکز پایه به حرکت وا میدارد.

پایه رولیک رفت

یکی از پر مصرف ترین و کاربردی ترین نوع پایه رولیک ها هستند. معمولا جنس آنها از فولاد است و از مقاطع متفاوتی مانند نبشی فولادی، ناودانی، و یا تسمه های فلزی ساخته می شود. که از آن در بخش بارگیری نوار نقاله و بخش حمل بار تسمه نقاله استفاده می‌شود. این نوع پایه رولیک به عنوان تکیه‎گاهی برای رولیک‌های رفت به حساب می‌آید

پایه رولیک برگشت

پایه رولیک برگشت بعنوان تکیه‌گاهی برای رولیک‌های برگشت و تسمه نقاله عمل می‌کند. با توجه به خالی بودن نوار در قسمت برگشت و قرار گرفتن سطح تسمه بر روی رولیک ، رولیک ها و به دنبال آن پایه رولیک ها وزن زیادی را تحمل نمی کنند از این رو در بسیاری از موارد پایه رولیک های برگشت ساختار سبک و ساده ای دارند .

پایه رولیک معلق

این نوع رولیک از انعطاف پذیری مناسبی برخوردار است در خط های که بار بیشتری حمل می کنند می توان استفاده کرد و همچنین این پایه ها در قسمت ریزش مواد عملکرد مناسبی دارد .

پایه رولیک ایستاده

در خطوط انتقال بارهای سبک از رولیک ایستاده استفاده می شود. این نوع فریم ها در محل اتصال دارای محدودیت قطر است و صرفا با رولیک های شفت 15 میلی متر قابل استفاده هستند.

پایه رولیک تخت حمل کننده

اغلب برای انتقال مواد بر روی تسمه های مسطح با سرعت بالا استفاده می شود.

پایه رولیک هشتی نامنظم

با استفاده از پایه رولیک هشتی نامنظم، رولیک‌ها به طور ثابت در جای خود قرار گرفته و در زمان حرکت تسمه نقاله جابه جا نمی‌شوند.

انواع تسمه نوار نقاله ها :

در ابتدا به انواع تسمه و سپس نکات مهم در خصوص نگهداری از آن خواهیم پرداخت
1. تسمه نقاله منجید دار
2. تسمه نقاله فاقد سیم عرضی
3. تسمه نوار نقاله الواتوری
4. تسمه نوار نقاله لوله ای
5. تسمه نقاله تک لایه
6. تسمه نقاله شورون آجدار
7. تسمه نقاله پاکت دار
8. تسمه نقاله باسیم عرضی
9. تسمه نقاله آرامیدی
شرایط نگهداری و سرویس انواع تسمه ها باهم متفاوت بوده که در ادامه نکاتی را بیان خواهیم کرد.

نگهداری تسمه نوارنقاله پیش از سرویس دهی

تسمه نقاله های جدید به گونه ای طراحی شده اند که دوام طولانی تری نسبت به تسمه نقاله های قدیمی دارند اما حمل و انبارش آن میتواند تاثیر معکوسی روی دوام محصول بگذارد. هنگام تحویل گرفتن تسمه نقاله از سازنده یا فروشنده، مهم است که تسمه نقاله حول هسته با سطح مقطع مربع پیچانده شده باشد (شکل زیر). این هسته برای حمل کردن و انبار کردن تسمه نقاله بسیار حیاتی است. لذا بایستی موارد زیر را در نظر گرفت.

1- همیشه در هنگام حمل و انبارش تسمه نوار نقاله ها ، آن را در حالت افقی قرار دهید.

در این حالت آن را روی یک سطح بلند،مانند یک تخته یا یک پالت چوبی قرار دهید.هرگز در انبارش تسمه نقاله ها آن را کنار هم و به صورت عمودی قرار ندهید. این امر موجب موج دار شدن تسمه نقاله در هنگام استفاده می شود.

2- از تماس مستقیم تسمه نوار نقاله با نور خورشید و اوزون خودداری کنید..

این فاکتورها موجب خواهند شد که سطح تماس تسمه نقاله سخت شده و در نتیجه موجب ایجاد ترک در سطح آن شود.اوزون از طریق موتورهای الکتریکی ، ژنراتورها و جوشکاری ها تولید میشود. تسمه نقاله را نباید در محلی که ترانسفورماتورهای بزرگ، جریان فشار قوی، لامپ بخار جیوه، لامپ فلورسنت وجود دارد انبار کرد. چون این موارد باعث بوجود آمدن ازون‌ می‌شوند. ازون برای بعضی از لاستیک‌ها مضر است و باعث فرسایش زودرس آن‌ می‌شود

3- از روکش مناسب برای حمل و انبارش تسمه نوار نقاله استفاده کنید..

بهترین روکش برای این کار ، روکش های پلاستیکی سیاه هستند که دارای منافذی برای تهویه هوا و خروج رطوبت از داخل روکش به بیرون باشند.

4- از نگهداری طولانی مدت تسمه نوار نقاله ها در حالت رول شده، خودداری کنید..

این کار باعث میشود تا تسمه نقاله حالت رول را به خود بگیرد که اصطلاحا حالت ” تلسکوپی” گفته میشود. قرار دادن تسمه نقاله روی یک پایه نگهدارنده و بالاتر از سطح زمین (شکل ریز) بهترین گزینه است. در این حالت نیروی وزن کمتری به بدنه تسمه نقاله وارد‌ می‌شود در نتیجه به مقدار قابل توجهی از تغییر شکل دادن تسمه نقاله جلوگیری‌ می‌شود. رول تسمه نقاله را هر 90 روز بچرخانید، این امر باعث ‌ می‌شود نیروی ناشی از وزن تسمه نقاله به طور مساوی در سراسر بدنه تسمه نقاله توزیع شود.

5- تاثیر دما بر روی تسمه نوار نقاله

از نگه داری تسمه نوار نقاله در محیطی با تغییرات بیش از حد دما اجتناب شود و آن را نباید در مجاورت بخاری، شوفاژ و سایر منابع گرمایی قرار داد. ساختار لاستیک تسمه نقاله وقتی در معرض تغییرات دمایی شدید قرار‌ می‌گیرد تغییر‌ می‌کند و از خواص آن کاسته‌ می‌شود. همچنین در تسمه نقاله‌های استیل کورد، وقتی در معرض گرما قرار‌ می‌گیرند، به علت تفاوت در ضریب انبساط گرمایی کورد فلزی و لاستیک، از چسبندگی بین کورد فلزی و لاستیک کاسته‌ می‌شود که این مورد باعث کم شدن استحکام کلی تسمه نقاله‌ می‌شود. همانطور که گرما روی ذخیره تسمه نقاله تأثیر منفی‌ می‌گذارد، دما ها پایین نیز در مدت زمان طولانی منجر به قلوه کن شدن (flat spotting) و نازک تر شدن تسمه نقاله‌ می‌شود. تسمه نقاله‌ها به طور ایده آل باید در محیط بسته و در دمای صفر تا 25 درجه سانتی گراد نگهداری شوند.

6- حمل تسمه نوارنقاله

برای بلند کردن یک رول تسمه نقاله، روش ترجیحی این است که یک میله فولادی با اندازه مناسب را از طریق سوراخ مرکزی هسته وارد کرده و بند یا زنجیرهای دستگاه بالابر را به انتهای میله فولادی وصل کنید(شکل زیر).

مراقبت از تسمه نوارنقاله در حین سرویس دهی

برای اینکه بتوانید از کانوایر به خوبی استفاده کرده و از ایجاد ضررهای بزرگ جلوگیری کنید، نیاز است که بازدیدهای روزانه‌ای را انجام دهید و مطمئن شوید که موارد زیر در نوار نقاله شما وجود ندارد. برای جلوگیری از بروز خسارات عدم رعایت اصول نگهداری و تعمیرات نوار نقاله نیاز است که اپراتورها را به خوبی آموزش دهید تا موارد زیر را با دقت زیادی انجام دهند:

1- آلودگی

در بازدیدهای روزانه برای تعمیر و نگهداری کانوایر باید به دنبال نشانه‌های از گرد و غبار، مایع یا تراشه باشید و آنها را بلافاصله برطرف کنید. زیرا وجود این مواد در خطوط انتقال می‌تواند مواردی مانند سایش زودرس تسمه، ناهماهنگی یا نشت روغن را به وجود آورد.

2- سر و صدا

یکی دیگر از مواردی که باید در زمینه نگهداری و تعمیرات نوار نقاله به آن دقت کنید، سر و صدای اضافه و صداهای غیرعادی در حین کار است. این موضوع می‌تواند نشاندهنده خرابی یاتاقان یا عدم تراز چرخ دنده با تسمه باشد که می‌تواند به مواد در چرخه انتقال آسیب بزند.

3- تجهیزات ایمنی

در بازدیدهای روزانه از نوار نقاله باید اطمینان حاصل کنید که نشانگرهای رنگی و نشانه‌های بصری محافظ در جای خود قرار دارند و نرده‌های محافظ برای جلوگیری از سقوط یا ریزش مواد هم از استحکام کافی برخوردار هستند. همچنین بررسی کنید که بار بیش از حد ظرفیت بارگذاری نشده باشد.

4- تمیز نگه داشتن تسمه

اگر تسمه نوار نقاله به اندازه کافی تمیز نباشد، مواد به درستی بر روی آن جابجا نخواهند شد؛ زیرا تسمه نمی‌تواند به خوبی بچرخد و مواد از روی آن لیز می‌خورند. به همین دلیل است که تمیز کردن تسمه به افزایش طول عمر کانوایر کمک زیادی خواهد کرد.

5- اطمینان از عدم لغزش تسمه

یکی دیگر از اصول مهم در تعمیر و نگهداری کانوایر این است که تسمه نلغزد و کشش مناسبی را برای بارگیری محصولات با وزن‌های مختلف ایجاد کند. بنابراین دقت داشته باشید که با تغییر وزن محصولات، نیاز به سفتتر کردن تسمه یا حتی ساخت یک نوار نقاله جدید است.

6- اطمینان از نصب صحیح نوار نقاله

یکی دیگر از اصول مهم در نگهداری و تعمیرات نوار نقاله این است که مطمئن شوید سیستم به درستی نصب شده است. دقت کنید که تراز نبودن کانوایر یا تداخل داشتن با دیگر دستگاه‌ها در محل نصب، باعث می‌شود که تسمه‌ها نتوانند به صورت آزادانه حرکت کنند. این موضوع می‌تواند خرابی موتور یا پارگی تسمه را به دنبال داشته باشد.

7- راههای جلوگیری از جابجایی تسمه در حین سرویس

i. ممکن است پولیها نسبت به خط وسط ماشین نقاله عمود قرار نگرفته باشند در این صورت تسمه از سمتی که شل است ( جایی که کشش کمتر است ) از خط خارج می شود.

ii. هرز گردها درست عمود بر خط وسط ماشین نقاله نباشد.
iii. تسمه به قدر کافی شکل ناودانی به خود نگیرد ، تا به هرز گردهای ناودانی تماس پیدا کند.
iv. تسمه مستقیم جا نیفتاده باشد ( پولی کششی در یک سمت بیشتر کشیده شده باشد )
v. تغذیه بار بر روی تسمه درست در وسط تسمه انجام نگیرد در اینصورت بار تنها بخشی از تسمه را پر می کند و سایر قسمتهای آن خالی می ماند. در اینگونه موارد باید قیف تغذیه را درست کرد.
vi. تسمه در معرض باد شدید باشد
vii. تسمه بطور گونیا آپارات نشده باشد یعنی طول یک طرف تسمه بیشتر از طرف دیگر آن باشد.

8- نحو بار گیر

ابتدا تسمه را به حرکت درآورده بتدریج بار بر آن سوار کنید و هرگز تسمه ای که بار دارد را به حالت سکون در نیاورد حتما نخست بگذارید بار کاملا از روی تسمه تخلیه شود سپس ماشین را خاموش کنید برخی از خرابی های قابل تعمیرتسمه نوار نقاله بعد از سرویس
• شکاف های طولی که بر اثر یک قطعه مانند یک میله فلزی مه در نوار نقاله گیر کرده و باعث پاره شدن آن میشود.
• شیارهایی در روکش فوقانی تسمه نقاله که بر اثر مواد یا اشیا خارجی ساییده شده.
• پاره شدن در قسمتی که یک شکاف کوچک در لبه به سمت داخل در حال بزرگ شدن است.
• کندگی قسمت لبه تسمه نقاله که اشیاء لبه ضخیم تکه ای از لاستیک را از لبه نوار نقاله کنده باشند و معمولا بر اثر انحراف نوار به داخل سازه نوار تسمه اتفاق می افتد.

تعمیرات تسمه نوار نقاله به دوروش زیر انجام می شود

1- شیمیایی ( بوسیله چسب ها)
2- مکانیکی ( بوسیله بست ها)

تعمیرات تسمه نوارنقاله به روش چسب

چسب یکی از روش های مناسب برای انجام تعمیرات تسمه نوار نقاله با کیفیت اتصال بالا می باشد . زمان توقف و هزینه تعمیرات با این روش کم می باشد ،.محصولات زیادی برای انجام دادن این روش در دسترس است،که شامل سیمان های اتصال با پایه حلال،الاستورهای اورتان دو جزئی و ترموپلاستیک های حرارت فعال و….می باشد. همه این ها نیاز به آماده سازی سطح دارد.

انواع ترکیبات چسبی برای تعمیرات تسمه نوار نقاله

• محصولات اورتان که دوجزئی بوده و حین زمان استفاده می توان آنهاراباهم مخلوط کرد و روی قسمت معیوب مستقیم مالید.معمولا در مدت زمان خیلی کوتاه،1و2ساعت،استحکام پیدا میکنند،اما8 تا 12ساعت زمان پختش طول میکشد تا به استحکام کامل برسد.

• سیمان های حلال برای چسابندن وصله های تعمیراتی استفاده میشود،که اغلب برای جوش سرد اتصال دوسر نوار مورد استفاده قرار میگیرد. • ترکیبات ترموپلاستیک مواد مذابی میباشد که با حرارت دادن به حالت مایع در میاید در زمان استفاده وقتی که ماده سرد بشود تشکیل چسب را میدهد.ترکیبات ترموپلاستیک خیلی سریع سرد میشود و باید تعمیرات نوار نقاله به سرعت انجام شود.

تعمیرات تسمه نوار نقاله به روش مکانیکی

ب

خاطر راحت بودن نصب آن ،وصل کردن مکانیکی معمولا در وضعیت تعمیراتی اضطراری که باید یک نوار نقاله جدید به نوار نقاله قدیمی اضافه شود.این تعمیرات کانوایر موقتی است و برای عمر دائم ساخته نشده است.حتما بایدمشکل برطرف شود تا از بازگشت دوباره خرابی جلوگیری شود.استفاده از روش بست های مکانیکی،تعمیراتی سریع و مقرون به صرفه است،که میتوان با ابزار بسیار ساده وبدون دور انداختن نوارنقاله نصب شوند ،همان لحظه نصب بست ها نوارنقاله میتوان مورد استفاده قرار گیرد بدون آنکه نیاز به زمان پخت داشته باشد.تعمیرات نوارنقاله ها بابست،در سطح فوقانی تسمه نقاله نصب میشوند بدون اینکه تسمه ازکانوایر خارج شود. برای شکاف های ناهمواریا زیگزاگ توصیه میشود که از بستهای دو وسه پیچ استفاده شود.قسمت دو پیچ بستهای سه پیچ باید روی سمت ضعیف تر پیچ شود تا استحکام زیادی را محیا کند.برای شکاف های مستقیم بستهای دو پیچ مورد استفاه قرار میگیرد.